Πριν από σχεδόν 80 χρόνια, το 1947, ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής, ένας Πόντιος πρόσφυγας και αναμορφωτής του αγροτικού κινήματος στη σύγχρονη Ελλάδα, ίδρυε στην πατρίδα του, την Ξάνθη, τη ΣΕΚΕ – την πρώτη ανώνυμη συνεταιριστική εταιρεία καπνοπαραγωγών στην Ελλάδα.
Σε μια χώρα ρημαγμένη από τον Εμφύλιο, η ΣΕΚΕ (Συνεταιριστική Ένωση Καπνοπαραγωγών Ελλάδας) έμελλε να αποτελέσει το κύριο μεταπολεμικό στήριγμα των φτωχών αγροτών που καλλιεργούσαν καπνά. Ειδικά σε προμαχώνες του Ελληνισμού, όπως η Θράκη.
Οκτώ δεκαετίες μετά, ένας άλλος Αλέξανδρος, ο σημερινός διευθύνων σύμβουλος της ΣΕΚΕ, Αλέξανδρος Κοντός, και οι συνεργάτες του, έχουν καταφέρει να κάνουν ν’ ανθήσει το όνειρο του Μπαλτατζή: Η ΣΕΚΕ είναι σήμερα η μεγαλύτερη επιχείρηση καπνού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο Όμιλος της ΣΕΚΕ έχει πέντε εταιρείες, η βάση της είναι στην Ξάνθη, αλλά έχει επιχειρήσεις στη Βόρεια Μακεδονία, στην Αλβανία, στη Βουλγαρία και στην Τουρκία.
Για το 2025, η πρόβλεψη του κύκλου εργασιών του Ομίλου της ΣΕΚΕ διαμορφώνεται στα 115 εκατ. ευρώ, έναντι 94,7 εκατομμυρίων το 2024. Δηλαδή, αύξηση 21,4%. Τα κέρδη προ φόρων του ομίλου προβλέπονται στα 4 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 2,54 εκατομμυρίων το 2024 – μια αύξηση 57%.
Η «Ναυτεμπορική» είχε την τύχη να δει από κοντά και στην πράξη, ότι πίσω από τους εντυπωσιακούς αριθμούς υπάρχουν εξαιρετικοί και ονειροπόλοι άνθρωποι. Όπως ο Αλέξανδρος Κοντός, πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης στις κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή.
Ο κ. Κοντός μάς ξενάγησε στις τεράστιες εγκαταστάσεις της ΣΕΚΕ στην Ξάνθη, που έγιναν μάλιστα με σχέδια του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου.
«Η θετική πορεία της ΣΕΚΕ δεν είναι ούτε εύκολη ούτε αυτονόητη. Η αύξηση του κύκλου εργασιών και των κερδών συνιστά επίτευγμα, αν αναλογιστούμε το περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται ο όμιλός μας. Ένα περιβάλλον διεθνούς αστάθειας, ανασφάλειας, και αβεβαιότητας»
δήλωσε στην «Ναυτεμπορική» ο Αλέξανδρος Κοντός.
Πέρα από τους οικονομικούς στόχους, η ΣΕΚΕ έχει ως προτεραιότητά της και την εταιρική κοινωνική ευθύνη.
«Παράγουμε και δρούμε στο περιβάλλον της ελεύθερης αγοράς, της ιδιωτικής οικονομίας. Mε την έγνοια μας όμως πάντα στην κοινωνία και τον άνθρωπο».
και εξηγεί:
«Για το 2025 οι χορηγίες της ΣΕΚΕ, μέσω της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Αλέξανδρος Μπαλτατζής”, στήριξαν τον εκσυγχρονισμό του Γενικού Νοσοκομείου Ξάνθης, αλλά και τις εθελοντικές δράσεις πολλών φορέων της περιοχής. Αγωνιζόμαστε ενάντια στην ερήμωση της υπαίθρου, που ειδικά σε περιοχές όπως η Θράκη συνιστά μείζονα εθνική απειλή».
Εξαγωγές σε δεκάδες χώρες
«Αγοράζουμε καπνά, ελληνικά κυρίως, αλλά και απ’ όλον τον κόσμο. Διαχειριζόμαστε περί που 15.000.000 κιλά καπνά τον χρόνο, τα οποία επεξεργαζόμαστε εδώ, στην Ξάνθη. Στη Βόρεια Μακεδονία επίσης έχουμε δικές μας εγκαταστάσεις. Εκεί επενδύσαμε πάνω από 13 εκατ. ευρώ. Ξεκινήσαμε πριν από 6 χρόνια και ήμασταν η μικρότερη από τις δέκα εταιρείες. Σήμερα είμαστε η δεύτερη και φιλοδοξούμε να γίνουμε η πρώτη εταιρεία σε μέγεθος στη Βόρεια Μακεδονία. Πήγαμε και στην Τουρκία και γίναμε συνέταιροι με τη μεγαλύτερη τουρκική εταιρεία. Ξεκινήσαμε εκεί πριν από δύο χρόνια ένα φιλόδοξο πρόγραμμα παραγωγής καπνών Βιρτζίνια και ήδη πάμε αρκετά καλά».
Η συνεισφορά στην ελληνική οικονομία είναι μεγάλη: «Κύριε Ψύλο, θέλω να σας πω ότι τα δικά μας προϊόντα κατά 99% εξάγονται. Γενικά ο καπνός και η συνεισφορά μας στις καπνοπαραγωγικές περιοχές είναι πολύ μεγάλη, γιατί ο καπνός είναι μονοκαλλιέργεια και μοναδική πηγή εισοδήματος και ζωής για τους καπνοπαραγωγούς. Στην Ξάνθη, για παράδειγμα, απασχολούμε 600 καπνεργάτες. Συνεργαζόμαστε επίσης με πολλές εταιρείες σε άλλους κλάδους, όπως η συσκευασία, οι μεταφορές κ.λπ.».
Η ΣΕΚΕ είναι επίσης ο μεγαλύτερος προμηθευτής καπνών στις μεγάλες καπνοβιομηχανίες της χώρας.
«Έχουμε εξαιρετικές σχέσεις με όλες τις εταιρείες που αγοράζουν ελληνικά καπνά. Πρόκειται για μια σχέση μακροχρόνια. Εμείς είμαστε απόλυτα αξιόπιστοι απέναντί τους. Πρέπει να ξέρετε ότι ο καπνός, σε σχέση με τα τρόφιμα, παράγεται κάτω από πολύ πιο αυστηρές συνθήκες ποιότητας».
ΣΕΚΕ: Επέκταση στα τρόφιμα
Η ΣΕΚΕ επεκτείνει όμως τις δραστηριότητές της και στον τομέα των τροφίμων. Ο κ. Κοντός έχει περάσει άλλωστε όλη την επαγγελματική του ζωή στα αγροτικά προϊόντα. «Ιδρύσαμε πέρυσι την Grecials – μια εταιρεία αγροτοδιατροφικών προϊόντων. Εστιάζουμε στην προώθηση αγνών, φυσικών και ποιοτικών προϊόντων της ελληνικής γης, όπως το ελαιόλαδο, το μέλι και ο χυμός από ρόδι. Θέλουμε να συνδυάσουμε την παράδοση, την εμπειρία και βιώσιμες πρακτικές, για να αναδείξουμε τους τοπικούς παραγωγούς. Θέλουμε κάθε σταγόνα από αυτά τα προϊόντα της Grecials να φτάνει στους καταναλωτές αγνή και ποιοτική». Τα αγροτικά προϊόντα του ομίλου διατίθενται ήδη σε ελληνικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ. «Ξεκινήσαμε όμως τις εξαγωγές στην Αμερική, στην Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και στα Εμιράτα, τη Μαλαισία και άλλες χώρες. Κάναμε το δικό μας εργοστάσιο μελιού και συζητάμε συνεργασίες για το ελαιόλαδο. Οι σκέψεις είναι να μπούμε συνέταιροι σε συνεταιριστικές οργανώσεις στην Πελοπόννησο, γιατί εκεί το ελαιόλαδο είναι πολύ υψηλής ποιότητας».
Ενίσχυση συνεταιρισμών
Ο Αλέξανδρος Κοντός τονίζει με έμφαση την ανάγκη για μια μακροχρόνια στρατηγική για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Και σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να ενισχυθούν οι συνεταιρισμοί, αλλά και να δημιουργηθούν και καινούργιοι. Όπως είπε και ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος του Ομίλου ΣΕΚΕ, Κώστας Καραμανλής, «βασικός πυλώνας ενός τέτοιου σχεδίου πρέπει να είναι οι σύγχρονοι συνεταιρισμοί που λειτουργούν ως επιχειρηματικές μονάδες, επενδύοντας στην έρευνα, την ποιότητα και την εξωστρέφεια. Συνεταιρισμοί με εξαγωγικό προσανατολισμό, υιοθέτηση βιομηχανικών προτύπων παραγωγής, επαγγελματικές διοικήσεις, απευθείας συμβάσεις με κέντρα λιανικής πώλησης. Μόνο έτσι θα παραμείνουν τα παιδιά μας στον αγροτικό τομέα. Εμείς είμαστε η τρίτη γενιά από την ίδρυση της ΣΕΚΕ και προσπαθούμε αυτές τις παρακαταθήκες που πήραμε από τις προηγούμενες γενιές να τις περάσουμε και στους νέους ανθρώπους. Διότι η λογική μας είναι να δημιουργήσουμε έναν αγροτικό τομέα και ένα συνεταιριστικό κίνημα με προοπτική, που θα προσελκύσει τα παιδιά μας να γίνουν σύγχρονοι αγρότες… Αυτό είναι και για μένα το μεγαλύτερο θέμα. Πώς θα μπορέσουμε νέους ανθρώπους να τους κρατήσουμε στον αγροτικό τομέα και πώς θα μπορέσουμε να στηρίξουμε και να αναπτύξουμε την ελληνική περιφέρεια. Έτσι, γιατί ο Καραμανλής έλεγε πάντοτε ότι ισχυρή Ελλάδα χωρίς ισχυρή περιφέρεια δεν μπορεί να υπάρξει».
Τα αγροτικά μπλόκα και τα σκάνδαλα του ΟΠΕΚΕΠΕ
Η συζήτηση της «Ν» με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΣΕΚΕ, Αλέξανδρο Κοντό, δεν μπορούσε να μην οδηγηθεί και στις αγροτικές κινητοποιήσεις. Για να φτάσουμε άλλωστε στην Ξάνθη από το αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, κάναμε παράκαμψη στην Κομοτηνή, καθώς η Εγνατία ήταν, για κάποιες ώρες, κλειστή από τα μπλόκα των αγροτών. Όπως μας ενημέρωσαν μάλιστα οι αγρότες, στήθηκαν μπλόκα στον Έβρο για πρώτη φορά από τη δεκαετία του ’90. «Κύριε Ψύλο, οι αγρότες έχουν ξεσηκωθεί ενάντια στην αποδυνάμωση της ελληνικής περιφέρειας και μάλιστα ειδικά στις παραμεθόριες περιοχές, που είναι και εθνικά ευαίσθητες», μας λέει ο Αλέξανδρος Κοντός. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε μακροχρόνια στρατηγική, μακροχρόνια πολιτική. Ένας από τους λόγους που τα πήγαμε καλά εμείς στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή ήταν ότι δεν άλλαζαν οι υπουργοί Αγροτικής Οικονομίας σαν τα “πουκάμισα”. Όταν σήμερα, τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλάζεις πέντε υπουργούς και έξι διοικητές του ΟΠΕΚΕΠΕ, πώς να περιμένεις αποτελέσματα; Γιατί ο αγροτικός τομέας είναι εξαιρετικά δύσκολος. Άρα χρειάζεται μακροχρόνιο σχεδιασμό και ανθρώπους που θα υλοποιήσουν τον σχεδιασμό αυτόν. Δυστυχώς αυτά δεν γίνονται σήμερα. Μου κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση, επειδή μιλούμε για τα σκάνδαλα του ΟΠΕΚΕΠΕ», προσθέτει ο κ. Κοντός.
Από μαγαζί γωνία, περίπτερο
Επίσης στο ίδιο θέμα επισημαίνει: «Το 2008, κλειδώσαμε το σύστημα. Δουλέψαμε συστηματικά, αποτυπώσαμε δορυφορικά όλη την ελληνική γη. Για την ψηφιοποίηση, ήρθε τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση και μας απέδωσε τα εύσημα. Το σύστημα κλείδωσε πλέον. Δεν μπορούσε δηλαδή να πάει κάποιος και να πάρει παράνομες ενισχύσεις, εμείς είχαμε μόνο συνεταιριστικά Κέντρα Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ). Όταν ξεκίνησαν τις λεγόμενες “τεχνικές λύσεις”, μπήκαν τα ιδιωτικά ΚΥΔ. Για παράδειγμα, κάποιοι κτηνοτρόφοι από τα νησιά ή τη Νότια Ελλάδα, μπορούσαν να δηλώνουν αγροτικές εκτάσεις για βοσκή στη Μακεδονία. Όλα αυτά, ουσιαστικά άνοιξαν την όρεξη στους επιτήδειους. Κάποιοι κατάντησαν το υπουργείο και τις υπηρεσίες της αγροτικής οικονομίας, από “μαγαζί γωνία” για την Ελλάδα, σε… “περίπτερο”.
Το χειρότερο ξέρετε ποιο εί ναι; Τα χρήματα φαγώθηκαν από το “εθνικό απόθεμα”. Τι είναι το εθνικό απόθεμα; Ένας “κουμπαράς”, που έχει σαν προοπτική τη στήριξή του και την αειφορία στη γεωργία. Στηρίζει τους νέους αγρότες που μπαίνουν για πρώτη φορά στο αγροτικό επάγγελμα και πρέπει να πάρουν ενισχύσεις και αυτούς οι οποίοι επενδύουν στην αγροτική οικονομία. Όταν λοιπόν παίρνεις από το εθνικό απόθεμα, είναι σαν να στερείς το κυριότερο εργαλείο για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας, για το αύριο της ελληνικής αγροτικής οικονομίας».
Το «πάτημα» για τη δραστική μείωση της ΚΑΠ
Υπάρχει βέβαια και η απόφαση της Ε.Ε. να μειωθούν δραστικά τα κονδύλια της Κοινής Αγροτικής Οικονομίας (ΚΑΠ), ρώτησα τον Αλέξανδρο Κοντό. «Κατ’ αρχάς, κύριε Ψύλο, πάτημα για τη μείωση των κονδυλίων της ΚΑΠ τούς δίνουμε με αυτά που συμβαίνουν και στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Το δεύτερο είναι ότι η Ευρώπη σχεδίασε την ΚΑΠ για να έχει επάρκεια τροφίμων. Έτσι όπως πάνε τα πράγματα, η Ε.Ε. θα εξαρτάται καθαρά από εισαγόμενα τρόφιμα. Και οι τιμές των αγροτικών προϊόντων θα αυξάνονται.
Η Ευρώπη δεν πρέπει να κόβει κονδύλια από τους αγρότες για να τα δίνουν για όπλα. Θα φτάσουμε σε λίγα χρόνια σε σημείο που η Ευρώπη θα εξαρτάται καθαρά από τα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα και αυτό θα είναι καταστροφή, γιατί τα περισσότερα από αυτά δεν είναι ούτε καν ελεγμένα όσον αφορά υπολείμματα φυτοφαρμάκων και άλλων ουσιών. Ελπίζω να μην το δεχτούν οι κυβερνήσεις, ειδικά του Νότου. Σίγουρα δεν θα το δεχτούν οι αγρότες. Οι Ευρωπαίοι αγρότες δεν θα μπουν ακόμη περισσότερο στο περιθώριο, για να ζει η Ευρώπη με εισαγόμενα προϊόντα. Χρειάζεται επανασχεδιασμός και όλης της ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής», απάντησε ο κ. Κοντός.
Άρθρο του Μιχάλη Ψύλου για την έντυπη έκδοση της Ναυτεμπορικής
